چه كسي به شاغلان اسرائيلي برجهاي دوقلو گفت در خانه
چه كسي به شاغلان اسرائيلي برجهاي دوقلو گفت در خانه بمانند؟
شعري از شاعر سياه پوست آمريكايي كه برايش دردسرساز شد
سايت دانوش، ايمامو اميري باراكا (Imamu Amiri Baraka) شاعر، نمايشنامه نويس، رمان نويس، منتقد و فعال سياسي سياه پوست آمريكايي در سال 1934 در نيوجرسي به دنيا آمده است. او كه همچنين با نامهاي "اميري باراكا " و "لي روي جونز " (Leroi Jones) شناخته مي شود، يكي از بزرگترين و تاثير گذارترين شعراي معاصر در ادبيات آمريكا و جهان به شمار مي آيد. به گفته يكي از منتقدان ادبي، آرنولد رمپِرسد (Arnold Rampersad)، اميري باراكا در كنار لانگستون هاوز (Lanston Hughes) تاثيرگذارترين چهره بر شعر مدرن سياه پوستان آمريكا است.
اميري باراكا در خانواده اي از طبقه متوسط در نيوجرسي آمريكا به دنيا آمد. در سال 1967 نام خود را از لي روي جونز به نامي اسلامي ايمامو اميري باراكا تغيير داد. او در مدارس و دانشگاه هاي زيادي از جمله دانشگاه هاي "هاروارد " و "نيويورك " به تحصيل پرداخته است. پس از اتمام تحصيلات مقدماتي به استخدام نيروي هوايي آمريكا درآمد كه پس از مدتي كوتاه آنجا را رها كرد. پس از رهايي از ارتش به تحصيلات خود ادامه داد و در دانشگاه هاروارد به تحصيل در مقطع دكترا پرداخت كه آن را نيمه كاره رها كرد. در ابتدا مجذوب مكتب شعري "بيت " (Beat Poetry) شد و با شعرايي همچون آلِن گينسبرگ (Allen Ginsberg) و فرانك اوهارا (Frank O'Hara) دوستي برقرار كرد و حتي با زني سفيدپوست ازدواج كرد. امّا پس از مرگ ملكولم اِكس در دهه ي 60 ميلادي به ناگاه انقلابي در او پديد آمد. او به طور گسترده جذب فعاليتهاي آزادي بخش حقوق سياه پوستان گشت و به نظريه پردازي و نگارش شعر، مقاله و داستان در اين حوزه پرداخت. سپس با زني سياه پوست و همسر فعلي اش امينا باراكا ازدواج كرد و به فعاليت هاي ملي در جهت دستيابي به حقوق سياهان در جامعه ي آمريكا و پس از آن در دهه ي 70 ميلادي به عقايد انقلابي - ماركسيتي گرويد. اميري باراكا همچنين به عنوان رهبر و پيشروي "حركت هنري سياهپوستان " (Black Art Movement) شناخته مي شود. اميري باراكا هم اكنون در دانشگاه نيوجرسي به تدريس فرهنگ، هنر، موسيقي و ادبيات سياه پوستان مشغول است.
شعر "كسي آمريكا را به آتش كشيد " (Somebody Blew Up America) شايد مشهورترين شعر باراكا در دهه ي گذشته باشد كه از زمان نگارش آن باعث بحث ها و جدلهاي فراواني در جوامع آكادميك و شعري آمريكا و جهان شده است. اين شعر براي نخستين بار توسط شاعر در 22 نوامبر سال 2002 در دانشگاه ولزلي در نيوجرسي آمريكا خوانده شد كه از همان زمان باعث بحث هايي بي شمار شد. شعر "كسي آمريكا را به آتش كشيد " درباره ي وقايع تروريستي 11 سبتامبر 2001 و مسائل پشت پرده ي اين حمله ي تروريستي به برجهاي دوقلوي تجارت جهاني در نيويورك است. اين شعر كه ماهيتي ضد صهيونيستي دارد، با حمله به صهيونيستها آنها را مقصر اصلي اين حمله تروريستي مي داند. خصوصاً در آنجاي شعر كه مي گويد:
چه كسي مي دانست مركز تجارت جهاني منفجر خواهد شد؟
چه كسي به چهار هزارشاغل اسرائيلي برجهاي دو قلو
گفت كه آن روز در خانه بمانند؟
چرا شارون به محل انفجار نزديك نشد؟
اين شعر كه به كام صهيونيست ها و بسياري از آمريكايي ها خوش نمي آمد، سبب شد تا از اميري باراكا كه ملك الشعراي دانشگاه نيوجرسي بود بخواهند تا استعفا دهد، امّا او از اين كار سرباز زد و در نهايت سبب شد تا او را از اين سِمت بركنار كنند. باراكا همچنين در اين شعر جورج بوش (رييس جمهور سابق ايالات متحده آمريكا) و آريل شارون (نخست وزير سابق رژيم صهيونيستي) را عاملان اصلي اين حمله ي تروريستي مي داند و آنها را متهم به اين امر مي كند كه از اين واقعه كاملاً مطلع بوده اند. او در اين شعر همچنين بوش را رئيس جمهور جعلي مي نامد كه اشاره به نحوه ي راي گيري و انتخاب او در به عنوان رئيس جمهور آمريكا اشاره دارد.
اميري باراكا همچنين در اين شعر تمامي حركتهاي استعماري و نژاد پرستانه در طول تاريخ عليه سياه پوستان و سرخپوستان ساكن آمريكا، آفريقايي ها، آسيايي ها و مردم اهل آمريكاي جنوبي را محكوم مي كند. باراكا اعتقاد دارد كه تروريسم ريشه در استعمار آمريكاييها و صهيونيستها دارد و به هيچ وجه موضوعي جديد نيست كه به مسلمانان، اعراب و يا افغاني ها مرتبط باشد. او در بسياري از ابيات شعرش مثالهايي عيني از رهبران انقلابي و آزادي خواه مثل ارنستو چگوارا، سالوادور آلنده، نلسون ماندِلا و... مي آورد كه همگي به دست شوم استعمار آمريكايي و صهيونيستي كشته، زنداني و يا تهديد به مرگ شده اند. او به تروريسم دولتي آمريكا و رژيم صهيونيستي اشاره مي كند. همچنين به تمام گروه هاي تروريستي رسمي و غير رسمي از قبيل اسكين-هِدها و كِلن ها و سناتورهاي نژادپرست اشاره مي كند و از آنها نام مي برد.
اميري باراكا با پرسشهاي بي شمار در اين شعر خواننده را وادار به فكر مي كند كه تروريست واقعي در طول دهه ها و شايد قرنها چه كسي است. براي مثال چرا با همه ي ظلم و ستم هايي كه به سياه پوستان در طي قرون متمادي شد همه سكوت كرده اند و چرا كسي از استعمار، ظلم و ستم بر سرخپوستها، مردم كارائيب، ويتنام، آفريقا و آسيا دم نمي زند. امّا از آنجا كه واقعيت هيچگاه پنهان نمي ماند امروز تمامي اين مسائل براي جهانيان آشكار شده و اهميت شعر باراكا دوچندان به نظر مي رسد.
"كسي آمريكا را به آتش كشيد "
(همه ي خردمندان مخالفِ تروريسمند هم خودي و هم بين المللي... امّا نبايد كسي عاملي براي اخفاي ديگري شود)
مي گويند كار چند تروريست، چند
وحشي
يك عرب، در
افغانستان بود
نه آدم كشهاي ما آمريكايي ها
كلن(1) و اسكين هِدها(2) نبودند
يا آنهايي كه سياه پوستان را به آتش مي كشند
و كليساها را، ياكساني كه ما را براي مرگ رديف مي كنند، نبودند
نژاد پرستاني چون تِرِنت لات(3)
يا ديود دوك(4) يا جيولياني(5)
يا شوندلر(6)، يا هلمز(7) نبودند
كار كساني نبوده
كه سوزاك در ميان مردم مي اندازند
كساني كه بيماري در ميان مردم پراكنده مي كنند
آنهايي كه سياهپوستان را به قتل رسانده اند
كساني كه منطق و عقل را كشتند
و همينظور اكثر بشريت را، همچنانكه خوشنودند از كارشان
مي گويند (كي مي گه؟ چه كسي مي گه؟
چه كسي پول به آنها پرداخت مي كند؟
چه كسي دروغ مي گويد؟
چه كسي فريبكارانه تغيير چهره مي دهد؟
چه كسي برده داري مي كند؟
چه كسي دلارها را چپاول مي كند؟
چه كسي از مستعمرات فربه گشت؟
چه كسي سرخپوستان را قتل و عام كرد؟
و تلاش كرد تا سياه پوستان را تباه كند؟
چه كسي در خيابان وال-استريت(8)
اولين مركز استعمارگري زندگي مي كند؟
چه كسي سرهايتان را از تن جدا مي كند؟
چه كسي به مادرانتان تجاوز مي كند؟
چه كسي پدرانتان را بدون محاكمه اعدام مي كند؟
چه كسي صاحب نفت است؟ چه كسي صاحب زور است؟
چه كسي كبريت دارد؟ چه كسي به آتش مي كشد؟
چه كسي آدم اجير مي كند و مي كشد؟
چه كسي مي گويد آنها خدا هستند در حالي كه هنوز اهريمن اند
چه كسي بزرگترينِ محض است؟
چه كسي بهترين است؟
چه كسي خود را به مسيح تشبيه مي كند؟
چه كسي همه چيز را براي خود مي آفريند؟
چه كسي با هوش ترين است؟
چه كسي عظيم ترين است؟
چه كسي ثروتمندترين است؟
چه كسي مي گويد تو زشتي و خود خوش قيافه ترين است؟
چه كسي هنر را تعريف مي كند؟
چه كسي علم را تعريف مي كند؟
چه كسي بمب ها را مي سازد؟
چه كسي اسلحه ها را مي سازد؟
چه كسي برده ها را مي خرد و مي فروشد؟
چه كسي برايتان نامهاي خودشان را مي گذارد؟
چه كسي مي گويد دامِر(9) ديوانه نبود؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟
چه كسي پورتو ريكو را غارت كرد؟
چه كسي هندوچين، فيليپين، منهتن(10)
استراليا و جزاير هيبرايد(11) را غارت كرد؟
چه كسي ترياك را به چيني ها تحميل كرد؟
چه كسي مالك عمارتها است؟
چه كسي مالك پول است؟
چه كسي فكر مي كند كه تو مضحك هستي؟
چه كسي تو را حبس مي كند؟
چه كسي مالك اسناد است؟
چه كسي صاحب كشتي بردگان است؟
چه كسي لشكركشي مي كند؟
چه كسي رئيس جمهور جعلي است؟
چه كسي حاكم است؟
چه كسي خزانه دار است؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟
چه كسي مالك معدن است؟
چه كسي ذهن تو را مخدوش مي كند؟
چه كسي صاحب نان است؟
چه كسي صلح نياز دارد؟
چه كسي فكر مي كني جنگ نياز دارد؟
چه كسي مالك نفت است؟
چه كسي رنج و زحمتي نمي برد؟
چه كسي مالك زمين است؟
كسي كه كاكا سياه نيست
كسي كه آنقدر بزرگ است كه بزرگتر از او نيست
مالك اين شهر كيست؟
مالك هوا كيست؟
مالك آب كيست؟
مالك تخت خواب كودكت كيست؟
چه كسي مي دزدد و حيله گري مي كند و مي كشد
و دروغها را به حقيقت تبديل مي كند؟
چه كسي تو را ناهنجار مي خواند؟
چه كسي در بزرگترين خانه زندگي مي كند؟
چه كسي بزرگترين جنايتها را انجام مي دهد؟
چه كسي هميشه به تعطيلات مي رود؟
چه كسي بيشترين سياه پوستان را كشت؟
چه كسي بيشترين يهوديان را كشت؟
چه كسي بيشترين ايتاليايها را كشت؟
چه كسي بيشترين ايرلندي ها را كشت؟
چه كسي بيشترين آفريقايي ها را كشت؟
چه كسي بيشترين ژاپني ها را كشت؟
چه كسي بيشترين آمريكاي لاتيني ها را كشت؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟
چه كسي مالك اقيانوس است؟
چه كسي مالك هواپيما است؟
چه كسي مالك بازارها است؟
چه كسي مالك تلويزيون است؟
چه كسي مالك راديو است؟
مالك چيزهايي كه هيچ وقت صاحبي نداشتند چه كسي است؟
چه كسي مالك آن صاحباني كه صاحب واقعي نيستند است؟
چه كسي مالك حومه ي شهرهاست؟
چه كسي شهرها را چپاول مي كند؟
چه كسي قوانين وضع مي كند؟
چه كسي بوش را رئيس جمهور كرد؟
چه كسي اعتقاد دارد كه پرچم اتحاد بايد به احتزاز در آيد؟
چه كسي درباره ي دموكراسي صحبت مي كند و دروغ مي گويد؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟ ...
چه كسي آشكارا حيوان است؟
چه كسي 666 است؟
چه كسي تصميم مي گيرد
كه عيسي مصلوب شود؟
چه كسي اهريمن واقعي است؟
چه كسي از نسل كشي ارامنه غني شد؟
چه كسي بزرگترين تروريست است؟
چه كسي كتاب مقدس را تغيير مي دهد؟
چه كسي بيشترين مردم را مي كشد؟
چه كسي بيشترين بدي را انجام مي دهد؟
چه كسي درباره بقاء بشر نگران نيست؟
چه كسي مستعمرات دارد؟
چه كسي بيشترين سرزمين ها را اشغال كرده است؟
چه كسي به دنيا حكومت مي كند؟
چه كسي مي گويد خوبست ولي اعمال زشت انجام مي دهد؟
چه كسي بزرگترين جلاد است؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟ ...
چه كسي صاحب نفت است؟
چه كسي نفت بيشتري مي خواهد؟
چه كسي گفت به چه چيز فكر مي كني وقتي كه پي به دروغي مي بري؟
چه كسي؟ چه كسي؟؟؟ ...
چه كسي سرچشمه بوجود آوردن بن لادن است؟ شايد شيطان باشد
چه كسي به سيا(12) پول پرداخت مي كند؟
چه كسي مي دانست كه بمب قرار بود منفجر شود؟
چه كسي مي داند كه چرا تروريست ها
آموزش ديدند كه در فلوريدا و سن ديگو پرواز كنند؟
چه كسي مي داند كه چرا پنج اسرائيلي از انفجار فيلمبرداري مي كردند؟
و نظر مردم را با هياهو به آن سو جلب مي كردند
چه كسي به سوخت فسيلي نياز دارد وقتي كه خورشيد سر جايش است و جايي نمي رود؟
چه كسي كارتهاي اعتباري را درست مي كند؟
چه كسي بيشترين معافيت از ماليات رادريافت مي كند؟
چه كسي كنفرانس
ضد نژاد پرستي را ترك مي كند؟
چه كسي ملكولم(13)، كِنِدي(14) و برادرش را كشت؟
چه كسي دكتر كينگ (15) را كشت؟ چه كسي مي توانست چنين چيزي را بخواهد؟
آيا اين جنايات با قتل لينكلن(16) رابطه دارد؟
چه كسي به گرِنادا(17) حمله كرد؟
چه كسي از نفاق بين سفيد پوستان و سياه پوستان سود برد؟
چه كسي ايرلندي ها را مستعمره نگه داشته است؟
چه كسي پس از آن شيلي و نيكاراگوا را به زير كشيد؟
چه كسي ديويد سيبكو(18) و كريس هاني(19) را كشت؟
همان كساني كه بيكو(20)، كابرال(21)،
نرودا(22)، آلنده(23)، چگوارا(24)، و ساندينو(25) را كشتند
چه كسي كابيلا(26) را كشت؟ همان كساني كه لومومبا(27)، ماندلان(28)، بتي شاباز(29)،
شاهزاده خانم مارگارت(30)، رالف فيدراستون(31)، و ليتل بابي(32) را كشتند
چه كسي ماندلا(33)، دوروبا(34)، جرونيمو(35)،
آساتا(36)، ماميا(37)، گاروي(38)، داشيل همِت(39)، آلفاوس هاتون(40) را به اسارت گرفت؟
چه كسي هووي نيوتن(41)، فرد همپتون(42)،
مِدگار اِوِرز(43)، ميكي اسميت(44)، والتر رودني(45) را كشت؟
همان كساني نبوند كه سعي داشتند فيدل(46) را مسموم كند؟
چه كسي سعي داشت فشار بر ويتنامي ها را ادامه دهد؟
جه كسي براي سرِ لنين(47) جايزه گذاشت؟
چه كسي يهودي ها را در كوره انداخت؟
و چه كسي به آنها كمك كرد كه چنين كاري انجام دهند؟
چه كسي گفت "آمريكا اولين " است،
و ستاره هاي زرد را تاييد كرد؟
چه كسي؟ چه كسي؟ ...
چه كسي رزا لوكزامبورگ(48) ، لايبكنشت(49)، را كشت؟
چه كسي روزنبرگي ها را به قتل رساند؟
همه ي مردمان خوبش يخ زدند،
شكنجه شدند، ترور شدند، يا ناپديد شدند
چه كسي از كشورهاي الجزاير، ليبي، هايتي،
ايران، عراق، عربستان، كويت، لبنان،
سوريه، مصر، اردن و فلسطين ثروتمند شد؟
چه كسي در كنگو دستهاي مردم را قطع كرد؟
چه كسي بيماري ايدز را به وجود آورد و كثافات وبيماري را
در ميان سرخپوستان قرار داد؟
چه كسي نقل مكان سرخ پوستان را سبب شد؟
چه كسي "ماين "(50) را منفجر كرد؟
و جنگ بين آمريكايي ها و اسپانيايي ها را آغاز كرد؟
چه كسي شارون را دوباره به قدرت رساند؟
چه كسي باتيستا(51)، هيتلر(52)، بيلبو(53)،
چيانگ كاي چك(54) را حمايت مي كرد؟
چه كسي؟ چه كسي؟ ...
چه كسي تصميم گرفت كه جريان اصلاح عدالت اجتماعي،
نوسازي، برنامه توسعه اقتصادي،
مرزبندي جديد و جامعه بزرگ بايد اجرا شود؟
تام كلارنس نادان(55) براي چه كسي كار مي كند؟
چه كسي اين كثافت كاريها را انجام مي دهد؟
چه كسي مي داند كه كاندوليزا(56) از كدام نوع پليديها ست؟
چه كسي به كانلي(57) پول مي دهد تا يك سياه پوست ناشي و بي روح باشد
چه كسي جايزه جينيوس(58) را به هومو لوكاس(59) مي دهد؟
چه كسي نكرومه(60) و اسقف را سرنگون كرد؟
چه كسي رابسون(61) را مسموم كرد؟
چه كسي تلاش كرد كه دوبووا(62) را به زندان بياندازد؟
چه كسي عليه رپ جميل الامين(63) توطئه كرد، چه كسي عليه روزنبرگي ها، گاروي(64)،
گروه پسران اِسكاتس بورو(65) و فيلمِ هاليوود ده(66) توطئه كرد؟
چه كسي آتش سوزي ساختمان رايشستاگ(67) را ترتيب داد؟
چه كسي مي دانست مركز تجارت جهاني منفجر خواهد شد؟
چه كسي به چهار هزارشاغل اسرائيلي برجهاي دو قلو
گفت كه آن روز در خانه بمانند؟
چرا شارون به محل انفجار نزديك نشد؟
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟ ...
روزنامه اسم اين حادثه را انفجارِ جغد ناميد(68)
چهره شيطان در آن ديده شد
چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟ چه كسي؟
چه كسي از جنگ پول بدست مي آورد؟
چه كسي از ترس و دروغ ثروت اندوزي مي كند؟
چه كسي دنيا را اينگونه مي خواهد؟
چه كسي مي خواهد كه جهان به وسيله امپرياليسم، فشار عليه ملتها،
خشونت، فقر و گرسنگي اداره شود؟
حاكم جهنم كيست؟
كسي كه قدرتمندترين است
چه كسي را مي شناسيد كه در اين اوضاع دست خدا را ديده باشد؟
اما همه شيطان را ديده اند
مثل يك انفجار جغد
در زندگيت، در روانت ودر خودت
مثل يك جغد كه اهريمن را مي شناسد
در تمام شب، در تمام روز اگر گوش كني، مثل يك جغد كه
در آتش مي سوزد. سوالهايي را مي شنويم
كه از ميان شعله هاي وحشت همانند زوزه سگي وحشي برمي خيزند
مثل استفراغ اسيدي آتش جهنم
چه كسي؟ و چه كسي؟ و چه كسي؟ ...
چه كسيييي؟ و چه كسييييييييييييييييييييي ...؟!
ايمامو اميري باراكا
منبع : خبرگزاری فارس
برای دست یابی بهتر کاربران به سایتها و مطالب مفید .